Deze week stond het in de krant. Nederland is één van de vier rijkste landen ter wereld. Laat ik eerlijk zijn, blij word ik niet van die boodschap. Want rijk zijn, wat bedoel je daarmee? Kunnen kopen wat je wilt? Wonen waar je wilt? Gooien met je euro’s zogezegd? Nee, die boodschap in de krant zegt mij hoegenaamd niets. Het maakt me eerder ongemakkelijk. Rijkdom is een leeg begrip als het alleen om materiële welvaart gaat.  

Maar goed, Nederland is ‘rijk’. Over wie hebben we het dan? Over de toeslagenouders alvast niet, zij hebben alleen maar te lijden onder wat hier welvaart heet. Er is een documentaire gemaakt met een aantal moedige vrouwen die nog altijd op gerechtigheid wachten. Die film is vertoond in Den Haag, maar Mark Rutte en Wopke Hoekstra waren er niet bij, wat anders te doen zeker. En een groepje van hen mocht bij de koning op bezoek, anderhalf jaar ongeveer nadat het hier een hot item werd. En nu zeggen de formateurs Remkes en Koolmees in gesprek te willen met hen en die andere slachtoffers uit Groningen. Want ja, ze moeten toch weten wat er speelt in de maatschappij. Of we dat inmiddels niet allemaal weten! Het kabinet is nota bene over de toeslagenaffaire gevallen. Misschien kunnen ze eens met de Belastingdienst om de tafel om aan oplossingen te werken.

Als het om ‘rijk’ gaat, hebben we het ook niet over al die kinderen in de jeugdzorg, die daar terechtgekomen zijn door diezelfde toeslagenaffaire. Vanmorgen in de Volkskrant een dramatisch verhaal van een moeder die jarenlang alle vier haar kinderen moest missen, bij haar weggehaald, ook dankzij de Belastingdienst. Inmiddels zijn die vier kinderen respectievelijk eenentwintig, negentien, veertien en dertien. Uit huis geplaatst en echt waar, haar dochter van veertien mag ze nog steeds niet zien. Dat vindt de Jeugdbescherming van het Leger des Heils niet goed. Ruim elfhonderd kinderen zijn zo door die toeslagenaffaire uit huis geplaatst. En kennelijk is een aantal daarvan nog steeds niet terug bij het eigen gezin.

‘Rijk’ zou je ook kunnen zijn doordat je een goede, betaalbare woning hebt. Die goed onderhouden is en geïsoleerd. Ik ben mij er wel van bewust dat die woningen niet zo maar uit de grond gestampt kunnen worden, maar hoe heeft het in ’s hemelsnaam zo ver kunnen komen! Huisjesmelkers in de grote steden die maar huizen konden opkopen, verdelen in minikamertjes en vervolgens voor goud geld verhuren. Of, erger nog, laten verhuren door Airbnb en zo. Om zo toeristencentjes binnen te harken. In de wijken met goedkopere woningen worden die huizen afgebroken en ervoor in de plaats komen op zijn best weer huurwoningen, maar dan twee keer zo duur. Of koophuizen die dan vervolgens niet voor de gewone man/vrouw zijn, te duur.

En dan, last but not least, de vluchtelingen. Mensen die geen betere uitweg zagen dan hun land te ontvluchten. Als ‘rijk’ land heb je dan een zwaarwegende plicht. Zorg voor die medemensen. Nee, niet door zogenaamde opvang in de regio! Gewoon hier, in ons eigen land. We hebben kapitalen gespendeerd aan de economie, dat kon en moest vast ook. Maar dit moet ook. Ter Apel bezwijkt onder de druk van het opvanglocatie zijn. Dat wil zeggen, de plaats waar mensen zich moeten aanmelden als ze ons land binnenkomen. En dan blijkt het niet mogelijk bed en brood aan te bieden, omdat ander gemeenten de boot afhouden? Nou dat is niet het hele verhaal. Zie de vorige alinea, er zijn te weinig huizen beschikbaar, ook voor statushouders. Gevolg: in de bestaande AZC ’s bestaat veertig procent van de bewoners uit statushouders voor wie geen woning beschikbaar is.

Je kunt als land nog zo rijk zijn, als je niet in staat bent om passend beleid te voeren, sta je er slecht op. Het zou om te beginnen goed  zijn, wanneer de mensen van de huidige demissionaire regering plaats zouden maken voor mensen die wel in staat zijn om van Nederland een echt rijk land te maken. En dan bedoel ik vooral een sociaal land, waar mensen naar elkaar omkijken en dan kan dat lijstje van rijkste landen wat mij betreft gestolen worden.

Miriam Vaz Dias